Czym jest hipnoza?
Ogólne

Uzdrawianie poprzez trans (lub zmieniony stan świadomości) jest jednym z najstarszych fenomenów znanych ludzkości i – w takiej lub innej formie – jest obecny praktycznie w każdej kulturze na świecie. Uzasadnione jest także nazwanie go prekursorem terapii psychologicznej i źródłem wielu innych form pomocy terapeutycznej. Choć odmienne stany świadomości znane były od tysięcy lat, termin „hipnoza” (z greckiego „hypnos”, czyli sen) został wymyślony w 1841r przez dr Jamesa Braid’a, szkockiego chirurga. Braid później odkrył, że hipnoza nie ma nic wspólnego ze snem i chciał zmienić nazwę tego zjawiska na „monoideizm”, jednak termin hipnoza zbyt mocno się już wówczas zakorzenił i funkcjonuje do dzisiaj.

Jak zdefiniować to zjawisko?

Definicja hipnozy ewoluowała przez wiele lat, zanim w 2014r została ostatecznie sformułowana, a następnie w 2015r opublikowana w International Journal of Clinical and Experimental Hypnosis.

Poniższa definicja pochodzi z opublikowanego tam artykułu:

ADVANCING RESEARCH AND PRACTICE: The Revised APA Division 30 Definition of Hypnosis

Hipnoza to stan świadomości związany ze skoncentrowaną uwagą, zredukowaną peryferyjną zdolnością postrzegania, charakteryzujący się zwiększoną zdolnością do odpowiedzi na sugestie.

Innymi słowy hipnoza to stan głębokiego skupienia na jednym temacie, idei, w którym sugestie są akceptowane, a nie analizowane. Koncentrujemy się na jednej rzeczy kosztem wszystkich innych i idziemy za tym bez żadnej oceny.

W tym stanie nieświadomy umysł ma wolność działania bez ingerencji regularnej świadomości, ponieważ wszelkie poboczne procesy myślowe są wyciszone. Następuje osłabienie czynnika krytycznego, ponieważ hipnotyzowany podąża za osobistym doświadczeniem bez jego oceniania, akceptując je takim, jakim jest.

Nie jest możliwe całkowite obejście funkcji krytycznej, co oznacza, że osoba hipnotyzowana może w każdym momencie odrzucić sugestię oraz wyjść z transu. Świadomy umysł jest obecny w transie hipnotycznym (w innym wypadku byłby to sen), ale jego zdolność do komunikacji i współpracy z podświadomością jest znacznie zwiększona.

Gdybyśmy chcieli zdefiniować hipnozę przez pryzmat jej efektów, to trafnym określeniem byłoby: najdoskonalsze narzędzie dostępu do ukrytego potencjału człowieka.

Jesteśmy w pewnych rodzajach transu cały czas

Zakochanie

Im bardziej  koncentrujemy się na czymś co jest wewnątrz naszego umysłu, tym bardziej dysocjujemy się od fizycznej rzeczywistości. To może być myślenie o bieżących sprawach, jak i fantazje dotyczące przyszłości i wspomnienia przeszłości.

Zjawisko hipnozy występuje również podczas szczerej rozmowy pomiędzy dwojgiem ludzi, którzy sobie ufają, mają odwagę otworzyć swoje serca oraz pragnienie słuchania siebie nawzajem, dostrzegania swojego piękna bez oceniania czy krytykowania. Każdy z nas brał udział w takiej hipnotycznej konwersacji, w której czuliśmy fascynację drugą osobą, inspirację jej historią i czuliśmy się uskrzydleni po takim spotkaniu. 

W stan transu hipnotycznego można wprowadzić się samemu, bez udziału osób trzecich (auto-hipnoza) albo z pomocą innej osoby (hetero-hipnoza). Jeśli jest to wyszkolony profesjonalista, który wykorzystuje hipnozę do wywołania korzystnej zmiany, proces ten nazywany jest hipnoterapią.

Co to jest hipnoterapia?

Istnieje wiele form terapii, jednak jedynie hipnoterapia charakteryzuje się bezpośrednią komunikacją z podświadomością osoby, która się jej poddaje. Jej definicja brzmi:

Stosowanie hipnozy w terapii zaburzeń i problemów medycznych lub psychologicznych.

W praktyce hipnoterapeuta wprowadza klienta w stanu relaksu i wykorzystuje moc jego wyobraźni, mając do wyboru szeroką gamę technik – od podejścia pasywnego (opowiadanie historii, wprowadzania indywidualnie dobranych metafor i symboli, sugestie bezpośrednie) do aktywnego (hipnoza konwersacyjna).

Niezależnie od wykorzystanych technik, bardzo istotnym elementem procesu jest zbudowanie odpowiedniej relacji pomiędzy klientem a terapeutą, opartej na zaufaniu i poczuciu bezpieczeństwa. Jest to szczególnie ważne w hipnoterapii, gdzie autorytet i zaufanie do praktyka w znacznym stopniu przekłada się na efekty terapeutyczne.

Nie jest to jednak narzędzie, które przerzuca na terapeutę odpowiedzialność za zmianę, ponieważ jest to wspólna praca, wymagająca otwartości, gotowości i odwagi, aby zmierzyć się ze swoimi ograniczeniami.

Hipnoza nie odbiera kontroli, wbrew przeciwnie daje większa kontrolę nad wewnętrznymi procesami i stanami. Z tego powodu nawet mała doza oporu ze strony hipnotyzowanego może znacznie ograniczyć możliwości uzyskania oczekiwanych efektów terapii.

Hipnoterapia, w odróżnieniu od innych nurtów terapeutycznych jest uznawana za krótkoterminowe podejście, w którym korzystna zmiana, jeśli ma nastąpić, powinna pojawić się relatywnie szybko.

Uzdrawianie relacji

Kto może zostać zahipnotyzowany?

Każdy człowiek codziennie doświadcza spontanicznych stanów transowych, więc może również zostać zahipnotyzowany na życzenie. Należy jednak zaznaczyć, że niektórzy ludzie łatwiej poddają się hipnozie niż inni, ponieważ wejście w ten stan zależy od ich własnej woli. Chęć wejścia w trans zależy z kolei od kilku czynników, z których ważniejsze to wiara i zaufanie w stosunku do terapeuty oraz samej metody.

Jaki poziom transu jest wymagany do uzyskania przez kogoś korzystnej zmiany?

Istnienie tutaj pewna niezgodność co do odpowiedzi, jednak większość badaczy przyznaje, że rzeczywisty poziom (lub głębokość) doświadczanego transu nie ma związku z możliwościami uzyskania korzystnych zmian. W praktyce oznacza to, że nawet jeśli osoba nie czuje się zahipnotyzowana, to po upłynięciu odpowiedniej ilości czasu może odczuć pożądane efekty terapii. Kwestia czasu jest szczególnie istotna w dzisiejszym społeczeństwie, w którym w wielu dziedzinach dominuje przekonanie, że zaspokojenie każdej potrzeby musi nastąpić błyskawicznie. Hipnoterapia jest wyjątkowo efektywna, ale nie jest magią. Jednak przy obecności odpowiednich czynników, na które składają się właściwy czas i kompetentny terapeuta, z którym klient czuje się bezpiecznie i pewnie, wszystkie (realistyczne) cele są możliwe do osiągnięcia.

Kto może skorzystać z hipnoterapii?

Hipnoza jest dla każdego kto pragnie zmiany terapeutycznej, czyli przywrócenia równowagi wewnętrznej, jak również dla tych, którzy poprzez głębokie zajrzenie w siebie chcą udoskonalić swoje życie, odkryć uśpiony potencjał, swoje talenty dary i odnaleźć najbardziej spójną z całą swoja istotą ścieżkę życiową.

Moimi klientami są ludzie zajmujący się na co dzień różnymi rzeczami. Są wśród nich lekarze, terapeuci, prawnicy, aktorzy, dziennikarze, pisarze, sportowcy, ale tez bezrobotni, którzy poszukują swojego powołania. 

Większość ludzi może bez najmniejszego ryzyka poddać się hipnozie i hipnoterapii. Są jednak pewne przeciwwskazania do tego typu pracy, wśród których wymienia się: schizofrenie, patologiczne zaburzenia osobowości, psychozę, epilepsję, narkolepsję, chorobę dwubiegunową oraz ciężkie zaburzenia depresyjne z tendencjami samobójczymi. Przeciwwskazaniem mogą być także poważne choroby serca. Również leki psychotropowe, antydepresyjne lub inne zmieniające świadomość wykluczają hipnoterapię. Ponadto osoby, których pespektywa poddania się hipnozie napełnia silnym lękiem – pomimo przedstawienia im prawdziwej natury tego narzędzia – powinny poszukać dla siebie innej formy terapii.

W czym może pomóc hipnoterapia?

Terapia relacji

Wszystkie problemy emocjonalne czy fizyczne, którymi zajmuje tradycyjna medycyna czy psychoterapia moją być rozwiązane lub znacząco wspierane drogą hipnoterapii. Ona sięga nawet głębiej, ponieważ dociera do przyczyn problemu, do których inną metodą często nie da się dotrzeć. Jest też niezrównana w odkrywaniu nieodkrytych zasobów siły, szczęścia, motywacji, energii, akceptacji, dzięki którym możemy rozkwitnąć i podążać ku najwyższemu potencjałowi.

Hipnoterapia może także aktywować i przyspieszać wrodzone zdolności naszego organizmu do samouzdrawiania.

Poniższa lista zawiera tematy, z którymi klienci najczęściej zgłaszają się na hipnoterapię.

  • poprawa stanu zdrowia fizycznego i mentalnego
  • relaksacja i usuwanie skutków stresu
  • zwalczanie lęków i fobii
  • wzmacnianie pewności siebie i poczucia własnej wartości
  • poprawa motywacji i szybsza realizacja celów
  • rozwijanie zdolności komunikacyjnych interpersonalnych i intrapersonalnych
  • rozwiązywanie problemów w relacjach prywatnych i zawodowych
  • uzdrawianie zranionego serca
  • leczenie depresji i zaburzeń emocjonalnych
  • leczenie stresu pourazowego
  • zmiana negatywnych myśli, niekorzystnych reakcji emocjonalnych i wzorców zachowań
  • uzdrawianie przeszłości i programowanie wymarzonej przyszłości
  • eliminacja bezsenności
  • uwalnianie od nałogów i niekorzystnych nawyków
  • hipnotyczne odchudzanie
  • leczenie zaburzeń odżywiania
  • eliminacja bólu tymczasowego i chronicznego
  • znieczulenie ogólne i miejscowe w trakcie operacji i porodów
  • przygotowanie do operacji
  • przyspieszenie rehabilitacji po różnego typu urazach fizycznych
  • osiąganie szczytowej formy sportowej
  • poprawa koncentracji
  • wzmacnianie pamięci
  • przygotowanie do egzaminu lub innego wydarzenia
  • pokonywanie problemu prokrastynacji (tendencji do nieustannego przekładania pewnych czynności na później)
  • poszukiwanie zagubionych przedmiotów lub jakiś informacji
  • wydobywanie pełni potencjału w pisaniu, sztuce i innego typu zajęciach wymagających kreatywności
  • odkrywanie własnych talentów
  • wydobywanie i wzmacnianie zasobów
  • szybsza nauka i doskonalenie różnych umiejętności
  • odnajdywanie swojej misji życiowej
  • szeroko pojęty samorozwój

Czy istnieją niebezpieczeństwa?

Hipnoza w czystej postaci jest potężnym narzędziem etycznego wpływu. To najstarsza metoda leczenia człowieka, w pełni naturalna, ponieważ bazuje na wrodzonym w każdym człowieku potencjale samo uzdrawiania.

Jednak każde efektywne narzędzie może być użyte sposób nieetyczny. Hipnoza jest jak pudełko zapałek. W dobrych rękach może być źródłem ciepła, światła, energii, ale w złych rękach może poparzyć albo spalić.

Hipnoza w odpowiednich rękach jest lekarstwem na wiele dolegliwości i problemów, może dostarczać wspaniałej rozrywki oraz głęboko relaksować. Niestety kiedy wpadnie w nieodpowiednie ręce może doprowadzić do mentalnego dyskomfortu, stworzyć stres psychologiczny czy pogorszyć zaburzenia psychologiczne.

Pomijając jednak takie skrajne przypadki, nie jest możliwe zmuszenie zahipnotyzowanej osoby do zrobienia czegokolwiek wbrew jej woli, systemowi wartości lub poglądom religijnym.

Należy również pamiętać, że każdy hipnoterapeuta posiada swój zestaw narzędzi, technik, a także dysponuje inną wiedzą i doświadczeniem, co generuje często ekstremalnie odmienne rezultaty w zakresie efektywności i tempa zmian. Zdarza się, że klient doświadcza słabej jakości usług hipnoterapeutycznych, które nie przynoszą żadnego efektu i w rezultacie zraża się do metody, odbierając sobie możliwość szybkiego powrotu do zdrowia. W moim odczuciu, właśnie taki niefortunny pierwszy kontakt z hipnozą stanowi największe niebezpieczeństwo dla osób poszukujących wsparcia terapeutycznego.

Uzdrawianie relacji

Czego można doświadczyć podczas hipnoterapii?

Proces hipnoterapii jest bardzo indywidualnym doświadczeniem i u każdej osoby przebiega inaczej. Jeżeli pracujemy w sposób konwersacyjny, podążając za wewnętrznym procesem klienta, pozwalamy „wewnętrznej mądrości” na spontaniczną kreację i wybranie najlepszej ścieżki do rozwiązania problemu.

U jednej osoby droga ta będzie wiodła przez świat symboli i metafor, u innej przez doświadczenia biograficznie, a nawet okołoporodowe. Zdarzają się dosyć często doświadczenia transpersonalne, wykraczające poza ciało fizyczne i umysł. Mogą pojawiać się na przykład spotkania z przewodnikami duchowymi, zmarłymi lub innymi istotami niewcielonymi.

Mądrości klienta chodzi o dotarcie do celu w jak najszybszy i najbardziej pouczający sposób. Doświadczenia transowe są dobrane także względem gotowości klienta, jego poziomu świadomości i wrażliwości. Warto dodać, że pokonanie problemu nie zawsze wymaga dotykania najtrudniejszych życiowych doświadczeń czy „mrocznych” aspektów osobowości. Zdarzają się procesy oparte wyłącznie o pozytywne wspomnienia, wzmacniające zasoby, które klient ma już w sobie. To jest bardzo ekscytująca przygoda.